Εξοικονόμηση Ενέργειας στα κτίρα της Αθήνας

Της G700 για το 61ο τεύχος του ελληνικού The Economist

28/03/2009 -- Να λύσουμε το κυκλοφοριακό, να αντιμετωπίσουμε την ηχορύπανση, να επεκταθεί το μετρό και να βελτιωθούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς, να πεζοδρομήσουμε το κέντρο, να φτιάξουμε ποδηλατοδρόμους, να οργανώσουμε καλύτερα την ανακύκλωση, να χωροθετήσουμε χώρους διαχείρισης, και όχι απλώς υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, να διαχειριστούμε καλύτερα το δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης, να λύσουμε το πρόβλημα της επεξεργασίας και αποθήκευσης αποβλήτων, να φτιάξουμε περισσότερα πάρκινγκ και να προστατέψουμε τους τελευταίους εναπομείναντες ανοιχτούς χώρους πρασίνου. Αναμφίβολα όλα τα παραπάνω αποτελούν εξαιρετικά κρίσιμες μεταβλητές στην εξίσωση πρασινίσματος της πόλης της Αθήνας. Κανένα όμως δε συμβάλει στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ή τη διασφάλιση του δικαιώματος των νέων και των μελλοντικών γενεών να ζήσουν σε μία καθαρή πόλη, τόσο όσο η εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια του δημόσιου, εμπορικού και οικιακού τομέα.

Αρκεί να σκεφτούμε ότι στην Ελλάδα τα κτίρια καταναλώνουν το 40% της συνολικής ενέργειας συμβάλλοντας κατά 50% στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, κυρίως μέσα από την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα. Αν αναλογιστούμε δε ότι τα περισσότερα κτίρια στην Ελλάδα έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1979 (τα περισσότερα στην Αθήνα), ότι λιγότερα από 7% είναι μονωμένα και ότι ακόμα και απ’ αυτό το μικρό μέγεθος, ένα αμελητέο ποσοστό είναι θωρακισμένο θερμομονωτικά, τότε μπορούμε να κατανοήσουμε το λόγο για τον οποίο οποιαδήποτε πολιτική εξοικονόμησης ενέργειας και γενικότερα αναβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος της πόλης, δεν μπορεί παρά να έχει ως κεντρικό της άξονα την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια.

Τεχνικά μια τέτοια παρέμβαση είναι εφικτή. Δεν αφορά απλώς στην αντικατάσταση των λαμπτήρων, το σβήσιμο των φώτων στα γραφεία και της οθόνης του υπολογιστή πριν φύγουμε για το σπίτι, αλλά μια συνολική επέμβαση στην ενεργειακή κατανάλωση κυρίως για θέρμανση και ψύξη. Υπολογίζεται ότι μόνο με επεμβάσεις στο κέλυφος και τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις ενός κτιρίου, είναι δυνατόν να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας ακόμη και κατά 50%. Αν σ’ αυτά προστεθούν οι βιοκλιματικές πρακτικές σε συνδυασμό με την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, τότε η εξοικονόμηση στην κατανάλωση ενέργειας εκτινάσσεται πολύ πάνω από 50%. Υπ’ αυτές τις συνθήκες οι θερμομονωτικές επεμβάσεις στα κτίρια του δημόσιου, εμπορικού και οικιακού τομέα μπορούν να μειώσουν σημαντικά το φαινόμενο των θερμικών νησίδων στις μεγάλες πόλεις και να ηγηθούν έτσι της κούρσας για επίτευξη των στόχων του Κιότο. Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε επέμβαση τέτοιου τύπου επηρεάζει θετικά τα κτίρια επιμηκύνοντας σημαντικά το χρόνο ζωής τους.

Πάνω απ’ όλα όμως, η εξοικονόμηση ενέργειας στον κτιριακό τομέα μπορεί να αποδειχτεί ένα εκ των βασικών δημόσιων επενδυτικών project, ικανών να οδηγήσουν σε αναζωογόνηση της οικονομικής δραστηριότητας και ειδικά της οικοδομικής που σήμερα περνάει περίοδο κατάθλιψης. Επαγγέλματα όπως παραγωγοί δομικών υλικών, μεταφορείς και εμπορικές εταιρείες με σχετικά προϊόντα θα επηρεαστούν θετικά. Ταυτόχρονα εάν το βάλουμε στόχο μπορούμε να αναπτύξουμε και τη δική μας τεχνολογία και καινοτομίες στην παραγωγή πράσινων προϊόντων σχετικών με την εξοικονόμηση ενέργειας. Οι εργάτες γνώσης, οι τεχνίτες αλλά και οι ανειδίκευτοι της γενιάς των 700 ευρώ που σήμερα πλήττονται από την ανεργία και την έλλειψη ευκαιριών για ποιοτικές και καλά αμειβόμενες δουλειές μπορεί να βγούνε κερδισμένοι από μια τέτοια εξέλιξη.

Απαιτείται συνεπώς ένα απλό θεσμικό πλαίσιο και φιλόδοξοι στόχοι. Όχι πιλοτικές περίοδοι και ανούσιοι πειραματισμοί, όπως γίνεται κάθε φορά που εισάγονται καινοτόμες πολιτικές στη χώρα μας. Οικονομικά, η εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια της πρωτεύουσας μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και να συγχρηματοδοτηθεί από κοινοτικούς πόρους του ΕΣΠΑ, το οποίο πρέπει πάση θυσία να συντονιστεί και να προσαρμοστεί στις ανάγκες αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης μέσω της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Ήδη, στο Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Οικονομική Ανάκαμψη που κατέθεσε τον περασμένο Νοέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προβλέπεται πρωτοβουλία Κτιρίων Υψηλής Ενεργειακής Απόδοσης για τον κατασκευαστικό τομέα σε συνδυασμό με πολιτικές βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού τομέα, οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν μέσα από την αναδιάρθρωση των επιχειρησιακών προγραμμάτων των διαρθρωτικών ταμείων, τη δημιουργία ενός πράσινου ταμείου με ορίζοντα το 2020 και σκοπό την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, και θα ενισχυθούν περαιτέρω με μειώσεις στο φόρο ακίνητης περιουσίας.

Κλείνοντας, δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι η εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια της πρωτεύουσας, λόγω της μεγάλης της σημασίας στη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, αποτελεί σημαντικό κομμάτι ενός σπουδαίου πολιτικού εγχειρήματος. Την προώθηση της διαγενεακής δικαιοσύνης στην Ελλάδα και την Ευρώπη, μέσα από την έμπρακτη διασφάλιση του δικαιώματος των μελλοντικών γενεών να ζήσουν σε ένα ισορροπημένο φυσικό και δομημένο περιβάλλον. Σ’ αυτό η γενιά των 700 ευρώ οφείλει να γίνει πρωτοπόρος δύναμη.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας:

Μιλήτου 13-15, Τ.Κ. 10445, Πλ. Αττικής, Αθήνα
Τηλ : 210-81 44 526, 210-88 32 068, FAX : 210-81 44 526 
email: info@ecosmart.gr